Pierwsze kroki na hydrofoilu

aspekty techniczne

Pierwsze kroki na hydrofoilu nie są łatwe, ale fun i ilość wypływanych godzin w sezonie zwraca się kilkukrotnie. Najwięksi foilowi niedowiarkowie przyznali już, że lewitowanie to przyszłość sportów deskowych, a foil rewolucja trwa na dobre. Samo zamontowanie skrzydła do deski daje nam już przynajmniej 100% więcej dni pływania w polskich warunkach. Niesamowite możliwości „podróżowania” na foilu otwierają przed nami zupełnie nowe możliwości i oblicza tego sportu.

W poniższym artykule postanowiłem zmierzyć się nieco z technicznymi aspektami foila. Postaram się prostymi słowami opisać najważniejsze parametry, które należy wziąć pod uwagę podczas wyboru odpowiedniego sprzętu.

Lotki

Przednie lotka (przednie skrzydło) – to za jej pomocą zostajemy wyniesieni ponad taflę wody wpadając w potocznie zwaną lewitację. Dzieje się tak dzięki sile nośnej generowanej na powierzchnię poprzez przepływ wody z dużą prędkością. Odpowiedniego profil lotki podobny do skrzydła samolotu tworzy siłę nośną która wypycha lotki w górę.

Kierunek sił działających na lotki – przekrój poprzeczny przedniej lotki (profil).

Tylna lotka (tylne skrzydło, stabilizator) – ma za zadanie wzmocnić lub osłabić siły nośne wykreowane na przedniej lotce i tym samym zrównoważyć hydrofoila.

Materiały: standardowo stosuje się kilka materiałów do produkcji tych dwóch elementów:

karbon (węgiel) – najlżejszy i najsztywniejszy z materiałów jest stosowany w większości foili z wyższej półki, wadą karbonu jest wysoka cena oraz niska wytrzymałość na uderzenia
wtryskiwany karbon – nieznacznie cięższy oraz mniej sztywny niż klasyczny karbon jednak znacznie tańszy w produkcji oraz bardzo wytrzymały na uderzenia. Zdecydowanie najciekawsze rozwiązanie, ale oczywiście lepszy jest karbom, tylko niestety dużo droższy i delikatny.
G10 – materiał kompozytowy cechujący się wysoka sztywnością oraz wytrzymałością, jednak jego wadą jest wyższa waga oraz brak możliwości „wygięcia” przez co ma spore ograniczenia w kształtowaniu skrzydeł

Dlaczego tak ważna jest sztywność i waga materiału?

Niska waga podczas płynięcia daje nam uczucie bardziej gładkiego ślizgu oraz pozwala nam kontrolować hydroskrzydło z mniejszym nakładem naszej energii. Dodatkowo lżejsze zestawy są bezpieczniejsze podczas uderzeń w foila oraz bardziej praktyczne biorąc pod uwagę transport i podróżowanie z zestawem.

Sztywność materiału ma kolosalne znacznie, ponieważ siły działające na elementy hydrofoila są duże. Jakiekolwiek wygięcia konkretnych elementów powodują turbulencję pod wodą, a co za tym idzie mniejszy komfort pływania oraz znacznie mniejszą precyzyjność podczas lewitacji.

Aspect Ratio (AR) – stosunek długości do szerokości lotki, czyli „smukłość” elementu. Im wyższe AR tym lotka jest bardziej smukła.

Hydrofoile z niskim AR w przedziale od 2 do 4 dedykowane są dla osób początkujących oraz uprawiających wave, a także surfing i SUP, ze względu na większą powierzchnię nośną, a także wyższą stabilność lewitacji przy niskich prędkościach. AR większe niż 4 dedykowane są dla osób średniozaawansowanych i zaawansowanych lepiej sprawdza się przy wyższych prędkościach oraz pozwala na uzyskiwanie nieosiągalnych w żeglarskie kątów jazdy pod wiatr.

Poprawia ich stabilność kursową (brak uczucia ślizgania się jak po lodzie), pomaga ciaśniej skręcać oraz eliminuje turbulencje, jednocześnie im bardziej podkręcone lotki tym mniejsza powierzchnia noszenia lotki.

Fuselage (Kil)

Kil to poprzeczka łącząca przednią lotkę z tylną, która mocowana jest do masztu.

Najważniejsze parametry kila:

Materiały: stosuje się głównie dwa materiały do produkcji tego elementu:

karbon – najlżejszy i najsztywniejszy z materiałów jest stosowany w większości foili z wyższej półki, wadą karbonu jest wysoka cena oraz niska wytrzymałość na uderzenia
aluminium – cięższy materiał, jednak znacznie tańszy oraz bardziej wytrzymały na uderzenia, wadą jest podatność na chwilowe i trwałe wyginanie

Długość kil: im dłuższy kil tym hydrofoil ma większą stabilność, jednak zmniejsza się zwrotność zestawu. Najpopularniejszą długością kila jest 60cm.

Podpowiadamy jak dobrać odpowiedniego hydrofoila i deskę.

Sprawdź ofertę hydrofoili

Maszt (miecz)

To element łączący dolną część hydrofoila z deską za pomocą skrzynki lub szyn.

Najważniejsze parametry masztów:

Materiały: standardowo stosuje się dwa materiały do produkcji masztów:

karbon – najlżejszy i najsztywniejszy z materiałów jest stosowany w większości foili z wyższej półki, wadą karbonu jest wysoka cena oraz niska wytrzymałość na uderzenia
aluminium – cięższy materiał, jednak znacznie tańszy oraz bardziej wytrzymały na uderzenia, wadą jest podatność na chwilowe i trwałe wyginanie

Wysokość masztu im niższy maszt tym większa stabilność podczas płynięcia i mniejsza zdolność do ostrego płynięcia pod wiatr. Pierwsze kroki na hydrofoilu łatwiejsze są na krótszym maszcie

Dla osób początkujących dedykowane są krótsze maszty, maksymalnie 65cm. Dłuższe maszty (75-105cm) są mniej stabilne, ale sprawdzają się na wysokim czopie oraz znacznie poszerzają możliwości pływania pod wiatr.

Rodzaj mocowania do deski w zależności od producenta maszty dzielimy na:

zintegrowane z górną częścią – element łączący maszt z deską jest na stałe połączony z masztem i jest jego częścią
przyczepiane do górnej części – element łączący maszt z deską jest osobną częścią i doczepiamy go do masztu

Aktualnie najpopularniejszym mocowaniem montowanym w deskach są dwie szyny o rozstawie 90mm. Jednak na rynku popularne są również skrzynki, do których montuje się hydrofoile, najpopularniejsze to:

KF box – stosowany często w masztach karbonowych
Deep Tuttle box – stosowany często w deskach windsurfingowych i SUP

źródło: foilforum.pl, opracowanie własne na podstawie rozmów w projektantami hydrofoili

korekta: Marek Rowiński

Zobacz również

Porady, Szkolenia